Ὁ Ὁσιομάρτυρας Δαμιανὸς ὁ Νέος (14.02.1568)[Ὁ μάρτυρας τῆς Κυριακῆς]
τοῦ Κωνσταντίνου Ἀθ. Οἰκονόμου δασκάλου
ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Ὁ Δαμιανὸς γεννήθηκε στὸ Μυρίχοβο τῶν Ἀγράφων γύρω στὸ 1500. Νέος, ἀφοῦ ἐκάρη μοναχὸς στὴν ἁγιορείτικη Ἱ. Μ. Φιλοθέου, ἀναχώρησε γιὰ ἔρημους τόπους τοῦ Ὄρους. Ἐκεῖ, ὑποτασσόμενος σὲ κάποιον πατέρα Δομέτιο, ἔζησε ἄκρως ἀσκητικὸ βίο, προετοιμαζόμενος γι’ αὐτὸ ποὺ ὁ Κύριος τὸν προόριζε. Τρία ἔτη ἀργότερα, ὁ Ὅσιος ἄκουσε μία φωνὴ νὰ τοῦ λέει: «Δὲν πρέπει νὰ ἀναζητᾶς μόνο τὸ συμφέρον σου ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων». Ἔτσι ἀναχώρησε στὰ χωριὰ τοῦ Ὀλύμπου καὶ κήρυττε ἐπανευαγγελίζοντας τοὺς «ραγιάδες». Κάποιοι ὅμως «Χριστιανοὶ» τὸν ἀποκαλοῦσαν πλάνο καὶ τὸν κατέτρεχαν. Ὁ ἴδιος δὲν ἀπαντοῦσε στὶς κατηγορίες καί, γιὰ νὰ εἰρηνεύσουν οἱ ἀμφισβητίες, ἀναχώρησε περιοδεύοντας σὲ χωριὰ τῆς Ὄσσας, κηρύττοντας θεῖο Λόγο. Κυνηγημένος ὅμως κι ἀπὸ ᾽κεῖ δίδαξε στὰ χωριὰ τῶν Ἀγράφων, ἀπ᾽ ὅπου καὶ καταγόταν. Ἐκεῖ, κατὰ τὴν παράδοση, ἔκτισε τὴν Μονὴ Παναγίας Πελεκητῆς. Ὅμως οὔτε καὶ ἐκεῖ, συνεργεῖα τοῦ διαβόλου, ἔγινε δεκτός. Τότε ἀναχώρησε ξανὰ γιὰ τὴν Ὄσσα. Στὸ χωριὸ Σελίτσανη (Ἀνατολὴ) βρῆκε ὁ Ἱεραπόστολος ἐπιδεκτικὲς ψυχές. Ἐκεῖ, παρέμεινε ἐργαζόμενος, ἐνῶ βρῆκε πόρους, ὥστε νὰ κτίσει ἕνα μοναστήρι, τὸν Τίμιο Πρόδρομο. Στὴ Μονὴ καὶ στὸ ἀσκηταριό του, ποὺ σώζεται ὣς σήμερα, πήγαιναν πολλοὶ κάτοικοι τῶν γύρω χωριῶν γιὰ νὰ ἀκούσουν τὰ κηρύγματά του καὶ νὰ πάρουν τὴ συμβουλή του.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΕΡΙ ΚΥΡΙΑΚΗΣ – ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ: Στὶς ἀρχὲς τοῦ 1568, ἐνῶ δίδασκε στὴ Βουλγαρινὴ (Ἔλαφο) συνελήφθη ἀπὸ Ὀθωμανούς, ποὺ τὸν ἔστειλαν στὸ μουλὰ (δικαστὴ) τῆς Λάρισας μὲ τὴν κατηγορία ὅτι ἐμπόδιζε τοὺς Χριστανοὺς νὰ πουλᾶνε καὶ νὰ ἀγοράζουν τὶς Κυριακές, (ἡ Κυριακὴ γιὰ τὸ ὀθωμανικὸ κράτος δὲν ἦταν ἀργία, ἀντίθετα Σάββατα καὶ Παρασκευές, ἱερὲς μέρες γιὰ Ἑβραίους καὶ Μουσουλμάνους, δὲν ὀργανώνονταν ἀγορὲς) καθὼς καὶ ὅτι τοὺς στερέωνε στὴν πίστη. Καὶ ποῦ νά ᾽ξερε ὁ Ὅσιος ὅτι σήμερα, χωρὶς Τουρκοκρατία, καταργήθηκε ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς, ἔτσι ἁπλά! Κι αὐτὸ εἶναι ἕνα μέτρο ποὺ ἀποσκοπεῖ στὴν ἀποδόμηση τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, στὴν ἀποϊεροποίηση τῆς ζωῆς τῶν Ἑλλήνων καὶ τὴν κατάργηση τῆς Κυριακῆς ὡς ἡμέρας ἀφιερωμένης στὸ Θεό. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, πιστὸς στὴ διδασκαλία τοῦ Δαμιανοῦ, ἔλεγε δύο αἰῶνες ἀργότερα: «Πρέπει νὰ χαιρώμεθα περισσότερο τὴν Κυριακή, ποὺ εἶναι ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ μας. Νὰ ἐργαζώμεθα τὶς ἕξι ἡμέρες γιὰ τὰ μάταια, γήινα καὶ ψεύτικα, καὶ τὴν Κυριακὴ νὰ πηγαίνουμε στὴν ἐκκλησία καὶ νὰ στοχαζώμεθα ἁμαρτίες, θάνατο, κόλαση, παράδεισο, τὴν ψυχήν μας καὶ ὄχι νὰ ἐργαζόμεθα καὶ νὰ πραγματευόμεθα. Τὸ κέρδος τῆς Κυριακῆς εἶναι κατηραμένο, βάνετε φωτιὰ καὶ κατάρα στὸ σπίτι σας καὶ ὄχι εὐλογίαν» (Διδαχ.Δ´). Ὅμως οἱ κοσμικοὶ στὸ φρόνημα ἄρχοντες, σήμερα οὔτε κὰν προβληματίζονται, ἀφοῦ ἡ ζωή τους περιστρέφεται γύρω ἀπὸ δεῖκτες καὶ ἀδιαφοροῦν ἂν ὁ λαὸς λιμοκτονεῖ. Χρηματιστήρια, τράπεζες, χρυσός, μοναδικὴ μέριμνά τους. Ἐγκλωβισμένοι στὴν παγίδα τοῦ κακοῦ ἐκλαμβάνουν τὸν πλοῦτο ὡς δρόμο εὐτυχίας. Σήμερα, τύποις «χριστιανοὶ» ἄρχοντες τοῦ κόσμου τούτου διαγράφουν ἀπὸ τὴ ζωή μας τὴν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς.
ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Στὴ Λάρισα ὁ Ὅσιος Δαμιανὸς ξυλοκοπήθηκε ἄγρια, τοῦ φόρεσαν βαριὲς ἁλυσίδες σὲ λαιμὸ καὶ πόδια, ἐνῶ ρίχτηκε στὴ σκοτεινὴ φυλακή. Γιὰ 15 μέρες ὑποβαλλόταν σὲ συνεχῆ βασανιστήρια γιὰ νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη του. Τελικά, ὁ δικαστής, ἐξαγριωμένος ἀπὸ τὴν ὑπομονὴ τοῦ Ἁγίου, διέταξε τὴν 14η Φεβρουαρίου 1568, νὰ τὸν κρεμάσουν στὴ “φούρκα”. Οἱ δήμιοι τὸν κρέμασαν στὴν περιοχὴ Ξυλοπάζαρο τῆς Λάρισας (στὴν ἀρχὴ τῆς ὁδοῦ Βενιζέλου, πρὸς τὸ ποτάμι). Καθὼς ὅμως κάποιος βάρβαρος Ὀθωμανὸς τὸν χτύπησε μὲ τσεκούρι στὸ κεφάλι, κόπηκε τὸ σκοινί. Στὴ συνέχεια, ἡμιθανής, ρίχτηκε στὴν πυρά. Τὸ μεσημέρι τῆς ἴδιας μέρας, ὅλα εἶχαν τελειώσει. Τὴ στάχτη του τὴν ἔριξαν στὸν Πηνειό. Φοβοῦνταν οἱ Ὀθωμανοὶ καὶ τὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου, ἐπειδὴ γνώριζαν τὴν τιμὴ ποὺ ἀπονέμουν οἱ Χριστιανοὶ στὰ Ἅγια Λείψανα. Ἤξεραν ὅτι ἡ ὕπαρξή τους θὰ διαιώνιζε τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου. Κι αὐτὴ τὴν μνήμη ἤθελαν νὰ ἐξαλείψουν. Δὲν τὸ κατόρθωσαν. Ἔτσι ἔλαβε ὁ Ὁσιομάρτυρας Δαμιανὸς τὸν στέφανο τοῦ Μαρτυρίου.
Ἀπολυτίκιο
Εὐφράνθητι σήμερον, ἡ ἐν Κισσάβῳ Μονή,
καὶ Λάρισα σκίρτησον, Δαμιανοῦ ἡ σεπτὴ πανήγυρις, πάρεστι,
δεῦτε οὖν καὶ συμφώνως, ἐν αὐτῇ τῷ Σωτῆρι,
ἄσωμεν ἐν αἰνέσει, τοῦτον ἀνευφημοῦντες, αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις,
ὅπως σωζώμεθα.
