Στη νηστεία της Παναγίας νηστεύουμε
κρέας, γαλακτερά, ψάρι, λάδι, κρασί.
1. Από την 1η Αυγούστου μέχρι και την 14η Αυγούστου νηστεύουμε προς τιμήν της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της μεγαλύτερης Θεομητορικής εορτής του ορθοδόξου εορτολογίου. Η νηστεία αυτή είναι αυστηρή. Νηστεύουμε από λάδι όλες τις ημέρες. Κατάλυση οίνου και ελαίου έχουμε μόνο τα Σάββατα και τις Κυριακές που παρεμβάλλονται.
Ψάρι καταλύουμε μόνο στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος μας (6 Αυγούστου).
Εάν η ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15 Αυγούστου) συμπέσει ημέρα Τετάρτη ή Παρασκευή, τρώμε μόνο ψάρι και όχι κρέας.
2. Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι μια Θεομητορική εορτή των Χριστιανικών Εκκλησιών, η οποία εορτάζεται στις 15 Αυγούστου. Στην Ελλάδα γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε πολλά μέρη της χώρας, ονομάζεται δε και «Πάσχα του καλοκαιριού».
Κατά την παράδοση, όταν η Παναγία πληροφορήθηκε άνωθεν τον επικείμενο θάνατό της, προσευχήθηκε στο όρος των Ελαιών, ετοιμάστηκε και ανέφερε το γεγονός στους Αποστόλους. Επειδή κατά την ημέρα της κοίμησης δεν ήταν όλοι οι Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μια νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά της. Την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανής. Μετά από τρεις μέρες ο τάφος ήταν άδειος. Η Παναγία ανελήφθη στους ουρανούς.
Νηστεία
Κατά την παράδοση, είθισται περίοδος νηστείας για τη συγκεκριμένη εορτή, που καθιερώθηκε τον 7ο αιώνα. Αρχικά ήταν χωρισμένη σε δύο περιόδους, εκείνη πριν την γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και εκείνη πριν της γιορτής της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Το 10ο αιώνα, συνενώθηκαν σε μια νηστεία που περιλαμβάνει 14 ημέρες και ξεκινά την 1η Αυγούστου. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης νηστείας, νηστεύεται το λάδι εκτός του Σαββάτου και της Κυριακής, ενώ στη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα καταλύεται το ψάρι.
Κατά τη γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου καταλύονται τα πάντα, εκτός κι αν η γιορτή πέσει σε ημέρα Τετάρτη ή Παρασκευή, οπότε καταλύεται μόνο το ψάρι.
3. Πως θέλετε να νοιώσετε ότι είναι Δεκαπενταύγουστος χωρίς να κάμετε νηστεία; Άλλωστε μεγάλη Δεσποτική ή Θεομητορική γιορτή χωρίς να προηγείται νηστεία δεν νοείται. Πως θα γιορτάσουμε την Κοίμηση της Παναγίας όταν καταλύουμε τα πάντα;
Προ του πολέμου η νηστεία ήταν καθολική και τότε την έλεγαν «ελαφρά νηστεία» διότι υπήρχαν άφθονα φρούτα, σταφύλια, πεπόνια, καρπούζια, απίδια κ.λ.π. πολλά κηπευτικά είδη και ιδίως η ντομάτα με την οποίαν έφτιαχναν «τη νερόβραστη σούπα» που ήταν υπέροχη.
Οι πιο γέροντες μάς έλεγαν ότι δεν είναι νηστεία αυτή με τόσα πράγματα.
Οι λιτοδίαιτοι παληοί χωριανοί έμεναν ευχαριστημένοι με τα τόσα φρούτα που είχαν στη διάθεση τους και τη φρέσκια ντομάτα (τότε ήταν άγνωστα τα θερμοκήπια).
Μας έλεγαν ακόμη – ίσως για να τηρούμε αυστηρή νηστεία – ότι επί τουρκοκρατίας πολλοί Τούρκοι ενήστευαν, ευλαβούμενοι την Παναγίαν, καίτοι Μουσουλμάνοι.
Αύγουστος
| Ημερομηνία | Εορτή | Αργία | Νηστεία/Κατάλυση |
|---|---|---|---|
| 6 | Μεταμόρφωση του Σωτήρος | Ναι | Ιχθύος |
| 15 | Κοίμηση της Θεοτόκου | Ναι | Ιχθύος |
| 29 | Αποτομή Κεφαλής Ιωάννου του Προδρόμου | Ναι | Νηστεία |
| 31 | Κατάθεση Τιμίας Ζώνης της Θεοτόκου | Όχι | Οίνου και ελαίου |
Η νηστεία είναι εντολή του Θεού. Η πρώτη. Η πιο παλιά από όλες. Την έδωσε στον Αδάμ μέσα στον παράδεισο. Το νόημα της νηστείας ήταν: με το όπλο της νηστείας να συνηθίσουν οι άνθρωποι στην υπακοή στο Θεό και στην πάλη κατά του διαβόλου.
Ο Xριστός, ετόνισε ακόμη περισσότερο την αξία της νηστείας. Είπε: «Το γένος τούτο ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή κι νηστεία». Δηλ. με τη νηστεία πολεμάμε τον διάβολο και τον νικάμε.
Κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας:
«Δεν αρκεί η αποχή από τροφές, αλλά ας νηστεύσωμεν νηστεία αρεστή στο Θεό. Αληθινή νηστεία είναι η εγκράτεια της γλώσσας, η αποχή από το θυμό, αποχωρισμός από τις επιθυμίες, από την συκοφαντία, το ψέμα, την επιορκία». (Μ. Βασίλειος)
«Νήστευε, όχι μόνο από ψωμί, κρασί, κρέατα, και άλλες τροφές, αλλά περισσότερο από κακούς λογισμούς». (Νείλος Αγκύρας)
«Αυτός είναι ο σωστός τρόπος να νηστεύουμε, η επίδειξη καλών έργων, η ελεύθερη από πάθη γνώμη». (Κύριλλος Αλεξανδρείας)
