Ο Κύριος στέλνει μήνυμα στον ιδιοκτήτη του δωματίου: «Πρὸς σὲ ποιῶ τὸ Πάσχα μετὰ τῶν Μαθητῶν μου». Είναι μια φράση που απευθύνεται προς τον καθένα μας. Κάθε Πάσχα ο Ιησούς επιθυμεί ιδιαιτέρως να έρθει μέσα μας και να γιορτάσει πνευματικά το Πάσχα στη δική μας ψυχή. Ακόμη και πέρα από την Πασχαλινή περίοδο, κάθε φορά που ο Κύριος Ιησούς κόβει και μοιράζει στην τράπεζα Του τον Άρτο, που είναι η κοινωνία του Σώματός Του, και προσφέρει τον Οίνο, που είναι η κοινωνία του Αίματός Του, τελεί τον Μυστικό Δείπνο στο δικό μας εσωτερικό Υπερώο.
Ας προσθέσουμε εδώ ότι κάθε ψυχή έχει, κατά κάποιο τρόπο, τα δικά της μυστικά δωμάτια, όπου μαζεύονται η σκόνη και τα σκουπίδια, δωμάτια που προτιμούμε να μην ανοίγουμε σε κανέναν. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να θεωρούμε τη Θεία Ευχαριστία μια «επίσκεψη φιλοφρόνησης» εκ μέρους του Θεού, οπότε φροντίζουμε να Τον δεχθούμε «στο σαλόνι», ενώ αντιθέτως τα υπόγεια της ψυχής και οι αποθήκες της είναι ο χώρος όπου θα πρέπει να Τον οδηγήσουμε.
Και κάτι ακόμη. Πέρα από την εορτή του Πάσχα, πέρα από την ορατή Ευχαριστία, έχουμε κάθε μέρα και κάθε στιγμή τη δυνατότητα να τελούμε στο μυστικό Υπερώο της ψυχής μας ένα Πάσχα αόρατο και σιωπηρό. Μπορούμε, κάθε φορά που θα το θελήσουμε, να δεχθούμε μέσα μας τον Κύριο και να Του επιτρέψουμε να γίνει, εν πνεύματι, η τροφή μας. Και γι’ αυτόν τον εσωτερικό και πνευματικό Μυστικό Δείπνο ο Ιησούς λέει: «Πρὸς σὲ ποιῶ τὸ Πάσχα…». Πού είναι όμως το δωμάτιο που θα Τον υποδεχθούμε; Είναι όλα έτοιμα; Κανένα δωμάτιο της ψυχής μου δεν είναι αληθινά καθαρό και διακοσμημένο για μια τέτοια επίσκεψη. Εξάλλου δεν θα έφτανε να προετοιμάσω μια γωνιά μόνο της ψυχής μου, στριμώχνοντας την ακαταστασία που υπάρχει στα άλλα μέρη του εαυτού μου. Πρέπει να πλυθεί και να καθαριστεί ολόκληρη η ψυχή. Δεν έχω το κουράγιο να το κάνω. Ε, λοιπόν, Κύριε, έλα εσύ μέσα μου να ετοιμάσεις ένα Υπερώο. Μείνε μαζί μου και πέρα από τον χρόνο μιας παροδικής επίσκεψης. Γίνε ο μόνιμος οικοδεσπότης της ψυχής μου, ο κύριος της. Να τα κλειδιά που ανοίγουν όλες τις πόρτες· τώρα εγώ είμαι φιλοξενούμενος στο δικό Σου σπίτι.
Κι αν θέλεις να έρθεις στον οίκο μου, Κύριε, μαζί με τους μαθητές Σου, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σε δεχτώ μέσα μου κατά τρόπο «καθολικό». Δεν μπορώ να σε χωρίσω από το μυστικό Σου Σώμα. Δεχόμενος Εσένα, δέχομαι πνευματικά όλη την κοινότητα των μαθητών Σου, όλη την Εκκλησία. Η ψυχή μου πρέπει να ανοίξει εν αγάπη και να ενωθεί με όλους εκείνους που πιστεύουν σ’ Εσένα, όσους Σε αγαπούν, όλους εκείνους οι οποίοι Σε επικαλούνται. Και μακάρι να γίνω ένα με όλους αυτούς, με όσους ζουν «ἐν Σοί», με όσους έχουν κοιμηθεί «ἐν Σοί», μαζί με την υπερευλογημένη Μητέρα Σου, τους αποστόλους, τους μάρτυρες, τους αγίους τού χθες, τού σήμερα και τού αύριο. Έλα μέσα μου, Κύριε, «μετὰ τῶν Μαθητῶν Σου».
Πλησιάζεις να μου πλύνεις τα πόδια, Κύριε. Δεν μου επιτρέπεις να διαμαρτυρηθώ ενάντια στην περίσσια της ταπείνωσής Σου, που Σε κάνει να γονατίζεις μπροστά μου και να με πλένεις. Μου λες ότι, αν δεν μου πλύνεις τα πόδια, δεν έχω μέρος κοντά Σου… Ο Ιησούς με αυτά τα λόγια, δύο πράγματα υπονοεί: πρώτον, ότι πρέπει να αφήνουμε να μας καθαρίζει από τις αμαρτίες μας, από τη σκόνη του δρόμου αλλά και από τους μεγάλους λεκέδες: «Κύριε, μὴ τοὺς πόδας μου μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰς χείρας καὶ τὴν κεφαλήν!», όπως είπε και ο Πέτρος. Και δεύτερον, ότι το να έχουμε μέρος κοντά Του σημαίνει να μετέχουμε στη δική Του ταπείνωση και στο δικό Του σκύψιμο, όταν πλένει τα πόδια των ανθρώπων. Ανήκω στους φίλους Του, λοιπόν, αν Τον αφήνω να μου πλένει τα πόδια και αν πλένω εγώ τα πόδια των άλλων κατά το παράδειγμα Του: «Εἰ οὖν ἐγὼ ἔνιψα ὑμῶν τοὺς πόδας, ὁ Κύριος καὶ ὁ Διδάσκαλος, καὶ ὑμεῖς ὀφείλετε ἀλλήλων νίπτειν τοὺς πόδας».
Τι σημαίνει πλένω τα πόδια των αδελφών μου; Πριν χύσω το νερό στα πόδια τους, πρέπει πρώτα να πάρω τη μόνη στάση που το επιτρέπει, τη στάση της απόλυτης ταπείνωσης: Πρέπει να κατεβώ στο επίπεδό τους και να γονατίσω μπροστά τους. Με λίγα λόγια πρέπει να σκύψω. Το σημείο αυτό έχει μεγάλη αξία για ολόκληρη την πνευματική μας ζωή: μπορούμε να πορευθούμε προς τον Θεό, είτε μέσα από στιγμές ανάτασης, είτε μέσα από το σκύψιμο στις ανάγκες των αδελφών μας, είτε ανεβαίνοντας, είτε κατεβαίνοντας. Κάποιες ώρες, δεν έχουμε καθόλου φτερά, η ξηρότητα μας πλημμυρίζει, είναι αδύνατον να ανυψωθούμε προς τον Θεό. Τότε, όταν δεν μπορούμε να Τον βρούμε πιο πάνω από μας, όταν ίσως δεν μπορούμε να Τον βρούμε πια ούτε μέσα μας, μπορούμε να Τον βρούμε πιο χαμηλά. Μπορούμε να σκύψουμε σε μια αμαρτία ενός αδελφού μας, ας μην πούμε χειρότερη από τις δικές μας (αφού, όταν τα μάτια μας είναι καθαρά, θα ξέρουμε ότι οι δικές μας αμαρτίες έχουν ήδη φθάσει στον πάτο), αλλά φαινομενικά πιο «κραυγαλέα», πιο ορατή. Ας σκύψουμε πάνω από ένα φυσικό πόνο ενός αδελφού μας και, βοηθώντας αυτόν, θα βρούμε τον Θεό, την ώρα ακριβώς που σκύβουμε.
Πλένω τα πόδια των ανθρώπων σημαίνει φέρνω δροσιά και ανακούφιση σε όποιον υποφέρει. Σημαίνει όμως επίσης ότι προσπαθώ να ελευθερώσω τον αμαρτωλό από την αμαρτία του. Η μέθοδος του « πλυσίματος των ποδιών», όταν εφαρμόζεται σε έναν αμαρτωλό, είναι πολύ ξεχωριστή και πολύ λεπτή. Δεν τίθεται θέμα παρατηρήσεων ή διδασκαλίας. Ο τόνος της ανωτερότητας (νόμιμος κάποιες φορές) δεν έχει θέση εδώ. Πρέπει να πάρουμε ως προς αυτόν στάση ταπεινού υπηρέτη. Πρέπει αυτή η ταπείνωση κι αυτή η φιλανθρωπία να ασκήσουν στον αμαρτωλό τέτοια πίεση, ώστε να τον σπρώξουν, χωρίς αντίλογο, έξω από την αμαρτία του. Να η βαθιά και δύσκολη προοπτική της νίψεως των ποδιών…
