Γιά τό χριστουγεννιάτικο δένδρο λίγοι ξέρουν ότι δέν είναι ευρωπαϊκό αλλά ελληνικό, βυζαντινό έθιμο. Υπάρχει ένα τροπάριο στήν Προσκομιδή πού μιλά γιά τό δένδρον τής ζωής στόν παράδεισο, πού είναι ο Ιησούς Χριστός. Οι βυζαντινοί έβαζαν μέσα στήν Εκκλησία ένα δένδρο γιά νά δώσουν τήν εικόνα τού Ιησού Χριστού ως τό δένδρον τής ζωής. Είναι εκείνο πού δέν δοκίμασε ο Αδάμ. Ειπώθηκε από τόν Θεόν νά διώξη τόν Αδάμ από τόν παράδεισο γιά νά μήν... φάγη από τό δένδρο τής ζωής. Αυτό τώρα τό δένδρο είναι φυτευμένο στήν βασιλεία τού Θεού. Τώρα δέν είναι δένδρο! Τό δένδρο ήταν εικόνα. Τό έθιμο σιγά σιγά έφυγε από τόν ελληνικό χώρο, διότι όταν κατελήφθη από τούς τούρκους η Κωνσταντινούπολις έπεσε μαύρη σκλαβιά, καί μόνον τέτοια δέν είχαμε τήν δυνατότητα νά κάνωμε, καί τότε πέρασε στήν Ευρώπη. Αυτοί πάντοτε είναι τό δεύτερο χέρι! Εμείς είμαστε τό πρώτο! Γι αυτό μάς ζηλεύουν καί δέν μάς αφήνουν νά αναπτυχθούμε, γιατί «άν αναπτυχθούν αυτοί» λέγουν- «εμείς τί θά γίνουμε;! Πήραν λοιπόν οι ευρωπαίοι τό δένδρο αυτό, τό στόλισαν, τό ξεχώρισαν από τήν Εκκλησία καί τό έκαναν στολίδι τού σπιτιού. Καί ξαναγύρισε στήν Ελλάδα ως ευρωπαϊκό έθιμο. Όχι! είναι ελληνικό!
- Ξέρετε πού διεσώθη η έννοια τού δένδρου; Στούς πολυελαίους! ο κεντρικός πολυέλαιος στήν Εκκλησία έχει μορφή δένδρου, μιάς ελάτης. Όταν έφυγε στήν Ευρώπη καί στολίσθηκε εμείς τό διατηρήσαμε στόν κεντρικό πολυέλαιο τών Ναών μας. Μπορούμε νά έχωμε χριστουγεννιάτικο δένδρο, καί άν έχωμε καί τήν πληροφορία ότι τό δένδρο τής ζωής είναι ο Χριστός, τότε δέν έχουμε ειδωλολατρική περίπτωσι όπως μερικοί θά ήθελαν νά νομίζουν.
Γέροντας Αθανάσιος Μυτιληναίος
