Τω αυτώ μηνί ΚΒ’, μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας.
Αναστασία φάρμακον πιστοίς μέγα,
Παν φάρμακον λύουσα και κεκαυμένη.
Καύθη Αναστασίη πυρί δευτέρα εικάδι λαύρω.
Η Αγία αύτη και ανδρειοτάτη Μάρτυς Αναστασία, ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού εν έτει σϞ’ [290], καταγομένη εκ της πόλεως Ρώμης, θυγάτηρ πατρός μεν Έλληνός τινος, Πρεπεξάστου ονομαζομένου. Μητρός δε, Φαύστης, από την οποίαν επροσφέρθη εις ένα άνδρα θεοσεβή, Χρυσόγονον καλούμενον, και έμαθε παρ’ αυτού τα ιερά γράμματα. Την δε εις Χριστόν πίστιν εδιδάχθη και από αυτόν και από την μητέρα της. Συζευχθείσα δε δια γάμου με ένα άνδρα Πούπλιον ονόματι, απεστρέφετο την μετ’ εκείνου κοινωνίαν δια την απιστίαν του, προφασιζομένη πάντοτε, ότι είναι ασθενής, και μη καταδεχομένη την τούτου συνάφειαν. Ύστερον δε ενδυθείσα φορέματα πενιχρά, και μίαν μόνην δουλεύτραν έχουσα ακολουθούσαν αυτή, πάντοτε συνανεστρέφετο με γυναίκας πτωχάς. Κρυφίως δε ιάτρευε και επεσκέπτετο τους δια τον Χριστόν μαρτυρούντας, εμβαίνουσα μέσα εις τας φυλακάς. Λύουσα αυτούς από τα δεσμά, αλείφουσα αυτούς με λάδι, σφογγίζουσα τα αίματα από τας πληγάς των. Και φαγητά επιτήδεια εις αυτούς προσφέρουσα. Ταύτα δε μαθών ο άνδρας της Πούπλιος, επίασεν αυτήν και την έβαλεν εις την φυλακήν, παραγγείλας εις πολλούς φύλακας να φυλάττουν αυτήν με ασφάλειαν. Επειδή δε ο άνδρας της επνίγη εις την θάλασσαν, από φορτούναν, τούτου χάριν λαβούσα άδειαν η Αγία, διεμοίρασε τα υπάρχοντά της εις τους πτωχούς. Και πλέον χωρίς φόβον επεσκέπτετο τους Μάρτυρας του Χριστού. Και όταν ήθελαν τελειωθούν, τους έπερνε και οσίως τους ενταφίαζε. Πολλούς δε από αυτούς επαρεκίνησε και εις το μαρτύριον. Αύτη εβασανίσθη από διαφόρους ηγεμόνας, και ερρίφθη εις την θάλασσαν ομού με άλλας γυναίκας. Τελευταίον δε, εδέθη εις πάλους. Και τριγύρω περικυκλωθείσα από φωτίαν, έλαβε το τέλος του μαρτυρίου, και απήλθε προς ον επόθει Χριστόν. Τελείται δε η αυτής Σύναξις εις τον μαρτυρικόν της Ναόν, όστις είναι κοντά εις το έμβασμα του Δομνίνου. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτής όρα εις το Εκλόγιον (1).)
(1) Σημείωσαι, ότι εις την Αγίαν ταύτην Αναστασίαν εφιλοπόνησεν ασματικήν Ακολουθίαν, και εγκώμιον, και παρακλητικόν Κανόνα ο πρώην μεν Μοναχός και υποδιάκονος Δαμασκηνός ο Θεσσαλονικεύς, ύστερον δε γενόμενος Επίσκοπος Ρενδίνης, τα οποία και ημείς εβελτιώσαμεν όση δύναμις, και αντεγράψαμεν. Όρα και εις την δεκάτην έκτην του Απριλλίου, όπου αναφέρεται περί της Αγίας ταύτης Αναστασίας. Το δε ελληνικόν Μαρτύριον της Αγίας Αναστασίας συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Αναστασία γυναικών η καλλίστη». (Σώζεται εν τη Μεγίστη Λαύρα, εν τη Μονή των Ιβήρων και εν άλλαις.)
